ፍርሃት፣ሥልጣንናዝምታ፡በአፍሪካእግርኳስቅሌትውስጥያለውነገር!

የፍርሃት መንግሥት

አስደንጋጭ የሆኑ ክሶች የአፍሪካን እግር ኳስ እየበጠበጡ ናቸው።

የአፍሪካ እግር ኳስ ኮንፌዴሬሽን (CAF) በፍርሃት እንደተያዘ ተዘግቧል — እና ሁሉም ጣቶች ወደ ዋና ጸሐፊው ቬሮን ሞሰንጎ–ኦምባ እየተጠቆሙ ነው።

በርካታ የውስጥ አዋቂዎች እንደሚሉት፣ እሱ   ድርጅቱን እንደራሱ ግዛት  ነው የሚመራው፤ በዚህም ድፍረት አድርገው የሚናገሩ ሁሉ — ያለምንም ማስጠንቀቂያና ማብራሪያ — ከሥራ ይባረራሉ።

የታፈኑ ድምጾች

ቀድሞ የሕግ አስተዳደር ኃላፊ የነበሩት ሃናን ኑር እና ዋና የሥራ አስፈጻሚ የነበሩት አቢዮላ ኢጃሳንሚ ከተባረሩት መካከል ሲሆኑ፣ ይህም የሆነው ባልተገባ ምግባር ላይ ተብለው የተሰጡትን ሪፖርቶች ተከትሎ ነው።

በሪፖርታቸውም የሕግ አስተዳደር መጣስ፣ በኦዲት ሥራ ላይ ጣልቃ መግባት እንዲሁም ምርመራዎችን የተሸፋፈኑ መሆናቸውን ከሰዋል።

የውስጥ አዋቂዎች እንደሚሉት፣ ነፃ ናቸው የሚባሉት ኮሚቴዎች ከእንግዲህ በነፃነት አይሰሩም።

ያለ ቬሮን ይሁንታ ምንም ነገር አይከናወንም” ሲል አንድ የቀድሞ ሠራተኛ ገልጿል።  እሱ ነው ውሳኔዎችን የሚያዛባው እና ትልልቅ የስራ መደቦችን በጓደኞቹ የሚሞላው።

ከእግር ኳስ በላይ ፍርሃት እና ታማኝነት

በርካታ ምንጮች እንደሚሉት ሞሰንጎ-ኦምባ እራሱን በትውልድ አገሩ ኮንጎ ዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ባሉ ለሱ ታማኝ በሆኑ ሰዎች ከቧል፤ እነዚህም ብዙዎቹ ብቃት የሌላቸው እንደሆኑ ይነገራል።

“ሰዎቹን ቁልፍ በሆኑ ቦታዎች ላይ ለማስቀመጥ ሥልጣኑን አላግባብ ይጠቀማል” ሲል አንድ የውስጥ አዋቂ ተናግሯል። “CAF ከእንግዲህ ስለ እግር ኳስ አይደለም — ስለ ሥልጣን ጥበቃ ነው።”

ሠራተኞች እንደሚሉት፣ አጠቃላይ ሁኔታው “ሥነ ምግባር የጎደለው፣ ሙያዊ ያልሆነ እና ጭንቀት የበዛበት” ነው።

እዚያ የማይገኙት ፕሬዝደንት

በተመሳሳይ፣ የCAF  ፕሬዝደንት ፓትሪስ ሞትሴፔ ፈጽሞ የማይታዩ እንደሆኑ ተከሷል።

“በአራት ዓመት ውስጥ ሁለት ጊዜ ብቻ ወደ ዋናው መሥሪያ ቤት መጥተዋል” ሲል አንድ ከፍተኛ ሠራተኛ ተናግሯል። “በውስጥ በኩል ምን እየተከናወነ እንዳለ ምንም ሀሳብ የላቸውም።”

ዋና ጸሐፊው ሙሉ በሙሉ መቆጣጠር ከቻሉ በኋላ፣ ሠራተኞች የልማት ፕሮጀክቶች ችላ የተባሉበትና ፍርሃት ኮሪደሮችን የሞላበት የተበላሸ ሥርዓት ነው ሲሉ ይገልጻሉ።

ገንዘብ፣ ሥልጣን እና ምስጢር

CAF በቅርቡ ወደ $9.5 ሚሊዮን የሚጠጋ ትርፍ ማግኘቱን በማስታወቅ የፋይናንስ ስኬት ነው ብሏል። ግን የውስጥ አዋቂዎች ግን ተቃራኒውን ይናገራሉ፡ ፋይናንስ “ደካማ” ነው፣ እና ኦዲቶች ታግደዋል።

ምንጮች እንደሚሉት ሞሰንጎ–ኦምባ በልማት ፈንዶች ላይ ብቸኛ ቁጥጥር ያደርጋል፤ ይህም በትንሽ ግልጽነት ወይም ክትትል የሚከናወን ነው ።  አንድ የውስጥ አዋቂም “ጥያቄ ያነሳህ እንደሆነ፣ ዝም እንድትል ይደረጋል” ብሏል። 

መሄድ ያልፈለገው ሰው

ሞሰንጎ-ኦምባ በዚህ ወር 66 ዓመቱን ይደፍናል — ይህም  ይፋ የጡረታ ዕድሜ ነው — ግን እሱ ሥራ ላይ ለመቆየት እና ከአፍሪካ ዋንጫ በፊት ዋና መሥሪያ ቤቱን ወደ ሞሮኮ ለማዛወር እቅድ እንዳለው ተዘግቧል። 

“ከሥልጣኑ መውረድ ይገባዋል” ሲል አንድ ባለሥልጣን ተናግሯል። “ግን አያደርገውም።”

የቀድሞ ኃላፊዎች ፍትሐዊ ባልሆነ መንገድ ከሥራ በመባረራቸው የሕግ እርምጃ መውሰድ ጀምረዋል፤ ሌሎችም ሊከተሏቸው ይችላሉ።

ክህደቶች እና የደረሰው ጉዳት

CAF ዝምታን መርጧል፣ ሞሰንጎ-ኦምባ በበኩሉ “በሙሉ ታማኝነት እንደሰራ” እና ምርመራዎች ስሙን እንደሚያጠሩት አጥብቆ ይናገራል።  ሆኖም፣ በCAF  ውስጥ ያሉ ብዙዎች እምነቱ ጠፍቷል ይላሉ።

ለአፍሪካ እግር ኳስ ቀጥሎ ያለው ነገር ምንድነው?

የአፍሪካ ዋንጫ እየቀረበ እና የውስጥ ስሜቱ ዝቅተኛ በሆነበት ጊዜ፣ ደጋፊዎች የሚከተለውን ጥያቄ እየጠየቁ ነው፡፡ CAF ቤቱን ማጽዳት ይችላልን — ወይስ ጨዋታው ከሜዳ ውጪ እየጠፋ ነው?